Εν έτει 2019, η πρόσβαση στο internet είναι κάτι τόσο δεδομένο -για τον ανεπτυγμένο κόσμο- όσο η πρόσβαση σε ηλεκτρισμό και νερό. Ακόμη και η φθηνότερη σύνδεση κινητής τηλεφωνίας παρέχει κάποιο όγκο δεδομένων, ενώ ασύρματα δίκτυα που παρέχουν πρόσβαση στο internet βρίσκονται κυριολεκτικά παντού: καφετέριες, εστιατόρια, δημόσια κτίρια, μέσα μαζικής μεταφοράς, πάρκα, γήπεδα… Γιατί λοιπόν να λείπουν από τα αεροπλάνα;

Η δίψα αυτή του κόσμου για συνδεσιμότητα οδήγησε τα τελευταία χρόνια τις αεροπορικές εταιρείες στην παροχή internet στις πτήσεις. Κάποτε φάνταζε δύσκολο έως ακατόρθωτο, πλέον όμως είναι αρκετά διαδεδομένο και αρκετά ώριμο. Μπορεί σε πολλούς να είναι αδιάφορο, όμως η δυνατότητα για σχεδόν απρόσκοπτη επαφή με το έδαφος από ύψος σχεδόν 10 χιλιομέτρων ανοίγει άλλους ορίζοντες.

Τεχνολογίες

Η τεχνολογία του inflight internet εμφανίστηκε δειλά δειλά στα μέσα της δεκαετίας του 2000 στις ΗΠΑ. Η εξάπλωση ήταν μεγάλη και ιδιαίτερα εύκολη, καθώς πρόκειται για μια γεωγραφικά τεράστια χώρα, οπότε ήταν αρκετά εύκολη η εγκατάσταση κεραιών στο έδαφος για τη συνδεσιμότητα των αεροσκαφών. Αυτή η τεχνολογία ονομάζεται Air To Ground, και πλέον έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί λόγω σημαντικών περιορισμών στην ταχύτητα.

Η τεχνολογία που έχει πλέον κυριαρχήσει είναι η δορυφορική, και παρέχεται ήδη σε πτήσεις όλων των αποστάσεων από πάρα πολλές εταιρείες σε όλο τον κόσμο. Είναι αρκετά γρήγορη και εξελίσσεται διαρκώς, όσο οι αεροπορικές εταιρείες προχωρούν στην εγκατάστασή της στα αεροσκάφη τους. Όλα τα αεροσκάφη που έσχουν εξοπλιστεί με αυτή την τεχνολογία έχουν το χαρακτηριστικό «καρούμπαλο» στο επάνω μέρος της ατράκτου.

Η εγκατάσταση δεν είναι απλή υπόθεση, και γίνεται συνήθως όταν το αεροσκάφος βγει από το καθημερινό πτητικό πρόγραμμα για προγραμματισμένη συντήρηση μεγάλης κλίμακας. Πλέον αρκετά από τα νέα αεροσκάφη βγαίνουν από το εργοστάσιο με εγκατεστημένο το σύστημα αυτό, ώστε να είναι έτοιμες οι αεροπορικές εταιρείες να παρέχουν internet στους επιβάτες τους όποτε το αποφασίσουν.

Διαθεσιμότητα

Στις ΗΠΑ η διαθεσιμότητα σύνδεσης internet στις πτήσεις είναι σχεδόν καθολική, δεδομένου ότι από εκεί ξεκίνησε. Η ιδιαιτερότητα της χώρας αυτής, όπου οι μετακινήσεις με αεροπλάνο είναι περίπου κανόνας, συνέβαλλε ώστε οι αεροπορικές εταιρείες να υιοθετήσουν την τεχνολογία πολύ γρήγορα. 

Στην Ευρώπη η τεχνολογία του internet στις πτήσεις άργησε αισθητά να υιοθετηθεί, κυρίως λόγω των μικρότερων αποστάσεων συγκριτικά με τις ΗΠΑ, την ευρύτατη διαθεσιμότητα εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης όπως π.χ. το τραίνο, και τη γενικότερη ευρωπαϊκή νοοτροπία. Παραδόξως, η πρώτη ευρωπαϊκή αεροπορική εταιρεία που έδωσε internet σχεδόν σε όλα τα αεροσκάφη της είναι η χαμηλού κόστους Norwegian, ενώ την ίδια εποχή περίπου είχε ξεκινήσει μία πιλοτική φάση υλοποίησης στην SAS σε μόλις δέκα αεροσκάφη.

Το πρώτο ουσιαστικό βήμα στην Ευρώπη έγινε από τη Lufthansa, η οποία από το 2012 ξεκίνησε ένα πρόγραμμα υλοποίησης για τα αεροσκάφη μεγάλων αποστάσεων, και έχοντας πλέον καλύψει πλήρως αυτό το κομμάτι προχωρά με εντατικούς ρυθμούς στην υλοποίηση στα αεροσκάφη των ευρωπαϊκών προορισμών. Ήδη η θυγατρικές τις εταιρείες Austrian και Eurowings έχουν internet σε όλα τους τα αεροσκάφη. Η British Airways προχωρά και αυτή εντατικά σε όλη τη γκάμα των αεροσκαφών της και πλέον διαθέτει internet σε πολλά μεσαίων αποστάσεων. Η SAS έχει επίσης προχωρήσει αρκετά στην υλοποίηση.

Στον υπόλοιπο κόσμο η ανάπτυξη του internet στις πτήσεις είναι ανάλογη με την Ευρώπη. Οι αεροπορικές εταιρείες της Μέσης Ανατολής το παρέχουν ήδη στη συντριπτική πλειοψηφία των πτήσεών τους, όπως επίσης και οι υψηλής ποιότητας ασιατικές εταιρείες -JAL, ANA, Singapore κλπ.

Κόστος

Το κόστος χρήσης του internet στις πτήσεις των ευρωπαϊκών εταιρειών εξαρτάται από τη διάρκεια της πτήσης και από το είδος της σύνδεσης -απλή, μεσαία, γρήγορη κλπ. Για παράδειγμα η Lufthansa έχει δύο διαφορετικούς τιμοκαταλόγους, έναν για τις πτήσεις της εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου και έναν άλλο για τις διηπειρωτικές πτήσεις. Για τις μεν ευρωπαϊκές προσφέρει τρία πακέτα ανάλογα με την επιθυμητή χρήση -messaging, απλό σερφάρισμα και streaming- ενώ για τις μεγάλες πτήσεις προσφέρει πακέτα χρόνου όπου η ταχύτητα είναι η ίδια.

Στις ΗΠΑ ακολουθούν διαφορετικό τρόπο χρέωσης για τις πτήσεις εσωτερικού: δεν διακρίνουν με βάση το bandwidth, και προσφέρουν πρόσβαση για τη συγκεκριμένη πτήση, για τη συγκεκριμένη ημέρα (για όσους έχουν να επιβιβαστούν και σε άλλες πτήσεις, κάτι πολύ συνηθισμένο εκεί) καθώς και μηνιαία πακέτα για όσους ταξιδεύουν πολύ συχνά. Οι τιμές κυμαίνονται στα $10-15 για την πτήση, στα $20-25 για όλη την ημέρα και συνήθως στα $50 για όλο τον μήνα. Τα κόστη στις διηπειρωτικές πτήσεις των αμερικανικών εταιρειών είναι αντίστοιχα των ευρωπαϊκών.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι έχει ξεκινήσει σιγά σιγά μία πρωτοβουλία από την Delta Airlines για παροχή ΔΩΡΕΑΝ inflight internet, χωρίς δυνατότητα streaming μεν αλλά αρκετού για διεκπεραίωση όλων των υπόλοιπων λιγότερο απαιτητικών εργασιών.

Εκεί που τα πράγματα ξεφεύγουν κάπως είναι στις αεροπορικές εταιρείες της Μέσης Ανατολής και της Ασίας. Οι εταιρείες αυτές ακολουθούν μοντέλο ογκοχρέωσης, με τις τιμές να κυμαίνονται στα $10 για 100-150 ΜΒ και στα 15-20$ για παραπάνω. Η αλήθεια είναι ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί αισθητά σε σχέση με μόλις δύο-τρία χρόνια πριν, όπου το κόστος ήταν ούτε λίγο ούτε πολύ $1 ανά ΜΒ.

Εμπειρία χρήσης

Στην αρχή οι ταχύτητες ήταν αρκετά χαμηλές, αναμενόμενο άλλωστε όσο η τεχνολογία ήταν στα σπάργανα, όμως τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει βελτιωθεί πάρα πολύ. Τα πιο ακριβά πακέτα δίνουν τη δυνατότητα να εργαστεί κανείς κανονικά, εφόσον δεν απαιτείται ιδιαίτερα μεγάλο bandwidth, ενώ ακόμη και το streaming υπηρεσιών τηλεόρασης είναι εφικτό εάν η σύνδεση είναι καλή. Φυσικά η ανταλλαγή μηνυμάτων είναι η πλέον εύκολη λόγω των μικρών απαιτήσεων.

Τι σημαίνει όμως «καλή σύνδεση»; Εάν λάβουμε υπ’όψιν τους φυσικούς περιορισμούς, οτιδήποτε στην τάξη των 1-2 Mbps είναι μια χαρά για να κάνει δουλειά γραφείου ένας επαγγελματίας. Για streaming προφανώς απαιτείται κάτι παραπάνω, αλλά οι εταιρείες έχουν φροντίσει να το κοστολογούν πιο ακριβά ώστε να το παρέχουν μόνο σε όσους το πληρώσουν.

Αξίζει τον κόπο;

ΝΑΙ. Όπως αναφέρεται και στην εισαγωγή του άρθρου, το internet είναι πλέον παντού, επομένως γιατί να μην είναι ευρέως διαθέσιμο και στις πτήσεις; Η δυνατότητα ενός επαγγελματία ταξιδιώτη να εκμεταλλευτεί έστω και δύο ώρες για διαχείριση των e-mail μπορεί να ανεβάσει πολύ την απόδοσή του, ενώ όσοι ταξιδεύουν για αναψυχή θα έχουν την επιλογή να ανταλλάξουν μηνύματα με τους φίλους τους, να χαζολογήσουν στα social media ή να δουν βίντεο για να περάσει πιο ευχάριστα η ώρα τους.

Το κόστος δεν είναι μικρό, αλλά δεν είναι και παράλογο. Για πτήσεις άνω των δύο ωρών έχει περισσότερο νόημα, ενώ ειδικά για τις μεγάλες πτήσεις αξίζει τα λεφτά του. Είναι εκπληκτικό το πόσο πιο εύκολα μπορούν να περάσουν 10-12 ώρες όταν μπορεί κανείς να κάνει λίγο χαβαλέ, να στείλει κανα μήνυμα, να διαβάσει ειδήσεις κλπ.

Στο κοντινό μέλλον η παροχή του internet στις πτήσεις θα είναι δωρεάν για απλές εργασίες και θα χρεώνεται μόνο για πιο απαιτητικές, και θεωρείται βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών θα το υλοποιήσει. Νέες τεχνολογίες θα βρουν εφαρμογή (κάτι συζητείται ήδη για το 5G), η χρήση θα είναι εφικτή gate-to-gate (ήδη δοκιμάζεται αυτό) και οι ταξιδιώτες δεν θα αισθάνονται πλέον καμία αποκοπή από τον εντελώς δικτυωμένο κόσμο μας.

• Tags: inflight wifi